تحلیلی بر الگوهای تخصصی شدن منطقه ای و تمرکز فضایی صنایع در ایران
نویسندگان
چکیده
یکی از اهداف اصلی آمایش سرزمین و برنامههای کلان توسعه کشور تأکید برگسترش فعالیتهای صنعتی در فضای جغرافیایی و تخصصیابی منطقهای برای شکلگیری تقسیم کار فضایی است. اما در عمل و در برنامههای توسعه قبل و بعد از انقلاب، هدفهای آمایش سرزمین تحقیق نیافته است. تمرکز فعالیتهای صنعتی در چند نقطه خاص کشور و توزیع نامتوازن آنها در پهنهی سرزمین به یکی از مهمترین چالشهای، فراروی سیاستگزاران کشور تبدیل شده است. با در نظر گرفتن این مسأله، این تحقیق، به دنبال پاسخ به این سؤال کلیدی است که آیا بین تخصصیشدن منطقهای و تمرکز صنعتی در ایران رابطه معنیداری وجود دارد؟ در این راستا، مقاله بررسی دو فرضیهیِ افزایش تمرکز فضایی فعالیتهای صنعتی در ایران در دو مقطع زمانی10 ساله 1376- 1385 و افزایش تخصصیشدن مناطق در نتیجهیِ تمرکز فضایی فعالیتهای صنعتی را دنبال میکند. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث روش کمی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد بررسی کل کشور بوده و دادهها و اطلاعات مورد نیاز برای شاخصهای اندازهگیری، از آمار سرشماری کارگاههای صنعتی ده نفرکارکن و بیشتر برای دوره مزبور استفاده شد. بمنظور آزمون فرضیههای پژوهش، تکنیکهای گوناگونی همچون ضریب جینی، شاخص صرفهجویی مقیاس، ضریب اقتصاد جغرافیایی و ضریب مکانی مورد توجه قرار گرفت. نتایج یافتهها نشان میدهد که: متوسط تمرکز فضایی در طی دو مقطع 1376 و 1385،20 درصد افزایش یافته است؛ که نشاندهندهی گرایش صنایع کشور به سوی تمرکز فضایی میباشد؛ و این تمرکز عمدتاً در استانهای تهران و اصفهان اتفاق افتاده است. اگرچه در پایان دوره به نظر میرسد که این تمرکز به سمت استانهایی مانند خراسان و خوزستان نیز متمایل شده است. همچنین دیگر نتایج نشان میدهد که رابطهی معنیداری بین تخصصیشدن منطقهای و تمرکز صنعتی در ایران وجود داشته و استانهای متمرکز در فعالیتهای تمرکز یافته، تخصصی شدهاند.
منابع مشابه
بررسی تحلیلی پدیده جهانی شدن با تمرکز بر حوزه فرهنگ
جهانی شدن، اصطلاحی است که از اواسط دهه 1980 متداول شده و به معنی فروریختن مرزها و فراتر رفتن از آن در سطح جهانی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی.... که فرآیند آن دگر گون شدن ساختارهای محلی به جهانی است.فرایند جهانی شدن، ابعاد و دامنه آن آنقدر وسیع و گسترده است که تمام شئون زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است، تا جایی که برخی از صاحب نظران آن را به عنوان بزرگترین رخداد تاریخ بشری یاد ...
متن کاملسنجش ضریب تمرکز منطقهای و نابرابری فضایی در صنایع کارخانه‌ای استانهای ایران
تمرکز جغرافیایی به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی عدم تعادل منطقهای معرفی شده است که نحوه توزیع صنایع را از لحاظ جغرافیایی در میان مناطق مختلف در نظر میگیرد و میزان یکنواختی و تجانس توزیع فعالیتهای اقتصادی بین مناطق را مورد ارزیابی قرار میدهد. تمرکز فعالیتهای صنعتی در چند استان کشور و توزیع نامتوازن آنها در پهنهی سرزمین به یکی از مهمترین چالشهای فراروی سیاستگذاران کشور تبدیل شده است. د...
متن کاملپویایی تمرکز صنعتی در صنایع کارخانه‌ای ایران
در این مطالعه میزان اختلاف تمرکز صنعتی با میزان یکنواخت آن در صنایع کارخانه‌ای ایران بررسی می‌شود. جهت انجام این بررسی، تجزیه و تحلیل مدل‌ها با استفاده از روش مقطعی و برای 94 صنعت با کدهای چهار رقمی ISIC در دو سال 1378 و 1386 انجام گرفته است. مشاهدات نشان می‌دهند تعدیل تمرکز صنعتی به سمت مقدار یکنواخت آن به‌صورت تعدیل جزئی است. معنادار و کوچکتر از یک بودن ضریب متغیر وقفه‌ای تمرکز در مدل‌ها حاکی...
متن کاملبررسی تاثیر تمرکز اقتصادی بر بهره‌وری در صنایع کارخانه‌ای ایران
چکیده یکی از موضوعات مهم در هر صنعت بررسی وجود بهره‌وری و عوامل موثر بر بهره‌وری در آن صنعت میباشد. سوال مهم این تحقیق این است که چه عواملی بر بهره‌وری در صنایع کارخانه‌ای ایران تاثیرگذار میباشد؟ برای این منظور 23 صنعت کارخانه‌ای ایران را برای سال-های 1388-1385 مورد آزمون قرار گرفته‌اند. در این مقاله ابتدا شاخص الیسن گلیسر به عنوان یکی از بهترین شاخصهای محاسبه کننده تمرکز جغرافیایی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه ریزی منطقه ایناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
ISSN 2251-6735
دوره 3
شماره 11 2013
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023